Πέρα, όμως, από το δημιουργικό κομμάτι του, το μοντάζ έχει και κάποιους κανόνες, που με τον καιρό διαπιστώνεις πως λειτουργούν πάντα. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε μερικά από τα συχνότερα τα λάθη που όλοι κάνουμε σαν αρχάριοι.
Κόψε το πλάνο στη μέση μιας δράσης
Ξεκινάμε με κάτι που δεν παρατηρεί κανείς εύκολα, όμως πολλές φορές είναι αυτό που σε κάνει να νιώθεις ότι κάτι πάει στραβά. Όταν υπάρχει μία αλλαγή κατάστασης, όπως όταν κάποιος σηκώνεται από μία καρέκλα ή ανοίγει μία πόρτα, η βέλτιστη λύση είναι να κόψεις στο επόμενο πλάνο ακριβώς στη μέση της αλλαγής. Μην αφήσεις το πλάνο να τρέχει αφού ο χαρακτήρας σου έχει σηκωθεί από την καρέκλα ή αφού έχει μπει στο επόμενο δωμάτιο. Αυτό, εκτός από το να διορθώνει την “κοιλιά” των δύο δευτερολέπτων που θα υπάρχει, βοηθά πολύ και στη συνέχεια των πλάνων. Μία ξαφνική αλλαγή είναι γενικά ένα καλό σημείο να κόψεις στο επόμενο πλάνο, αφού ο θεατής δεν προλαβαίνει, λόγω ταχύτητας, να επεξεργαστεί καλά το αν υπάρχει οπτική συνέχεια ή όχι στις κινήσεις μεταξύ των δύο πλάνων.
Μην ακολουθείς πιστά τον ομιλητή σε ένα διάλογο
Όταν έχεις μία σκηνή διαλόγου και το πλάνο σου δείχνει τον Α που μιλάει, το χειρότερο που θα μπορούσες να κάνεις είναι να αλλάζεις το πλάνο στον Β ακριβώς τη στιγμή που αυτός ξεκινά να μιλάει, και πάλι πίσω στον Α όταν πάρει πάλι τον λόγο. Οποιοσδήποτε άλλος τρόπος είναι πολύ πιο ενδιαφέρων. Γενικά, προσπάθησε να μπλέκεις όσο γίνεται τα πλάνα σε σκηνές διάλογου, αφού έτσι θα μπορέσεις να δώσεις μία αίσθηση συνοχής. Εάν δεν το κάνεις και δείχνεις πάντα αυτόν που μιλάει και μόνο όταν μιλάει, κινδυνεύεις να σπάσεις την ψευδαίσθηση της χρονικής συνέχειας μεταξύ των πλάνων. Για να πάρεις και ένα παράδειγμα, παρακολούθησε μία σκηνή διαλόγου σε οποιαδήποτε ταινία – κανένας επαγγελματίας δεν θα ακολουθήσει αυτή την λανθασμένη τεχνική.
Κόψε ό,τι δεν χρειάζεσαι
Αυτό είναι κάπως προφανές, αλλά το παν στον κινηματογράφο είναι να δείχνεις ακριβώς και μόνο αυτό που χρειάζεται.
Το πιο πετυχημένο μοντάζ είναι αυτό που δίνει όλες τις πληροφορίες που πρέπει να δώσει χωρίς πλεονασμούς. Αυτό δε σημαίνει πως το αργό μοντάζ είναι λανθασμένο, αρκεί να υπάρχει λόγος. Σε μία καταθλιπτική ατμόσφαιρα, το αργό μοντάζ κάνει ακόμα πιο δυνατό το στοιχείο της αργής και βασανιστικής δυστυχίας. Σε μία κωμωδία, όμως, το μόνο που καταφέρνει το αργό μοντάζ είναι να κάνει την κωμωδία, δράμα για το θεατή.
Κόψε σε κάτι εντελώς διαφορετικό
Ένα άλλο σύνηθες λάθος είναι η διαδοχή ενός πλάνου, με ένα άλλο που δείχνει το ίδιο θέμα με το προηγούμενο, αλλά από ελαφρώς διαφορετική απόσταση ή γωνία.
Αυτή η αλλαγή από το ένα πλάνο στο άλλο φαίνεται να μην έχει κανένα νόημα – ακόμη και αν μερικές φορές έχει. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι πολύ περίεργος ο τρόπος με τον οποίο έχει περαστεί σε όλους, δημιουργούς και θεατές, η κινηματογραφική γλώσσα. Πάντως οι κανόνες υπάρχουν, και μερικά λάθη σαν αυτό πάντα “χτυπάνε” στο μάτι, ακόμα και αν δεν μπορείς να εξηγήσεις ακριβώς γιατί.
Μερικές φορές δεν χρειάζεται να προσέχεις τόσο πολύ
Και όμως, υπάρχει και αυτό. Πολλές φορές συμβαίνει να μην κόβουμε το πλάνο εκεί που θέλαμε να το κόψουμε, γιατί μία κίνηση δεν ταιριάζει ακριβώς με την αντίστοιχη κίνηση στο επόμενο πλάνο. Όμως το πόσο αντιληπτό θα γίνει αυτό από το θεατή είναι κάτι που εξαρτάται από πολλά διαφορετικά πράγματα, και ο καλύτερος τρόπος για να το διαπιστώσεις σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά είναι να δείξεις το μοντάζ σου σε κάποιον και να δεις τι θα σου πει. Άλλωστε η διαδικασία του μοντάζ δημιουργεί περισσότερο ψευδαισθήσεις, παρά πραγματικότητες. Εάν μπορείς να δημιουργήσεις επιτυχώς την ψευδαίσθηση, μην ασχολείσαι με το αν μπορείς να (επανα)συνθέσεις την πραγματικότητα.
http://fps.com.gr/common-editing-mistakes/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου